محقق کشورمان با همکاری پژوهشگران سوییسی و ژاپنی، در تحقیقات خود اقدام به بررسی ماهیت پیوند هالوژنی بین اتم‌های فلوئور نمودند. استفاده از نتایج این تحقیقات در حوزه‌های داروسازی و نانوفناوری مؤثر خواهد بود.
در دهه‌های گذشته، اهمیت پیوندهای هالوژنی در سیستم‌های بیولوژیک و غیربیولوژیک بیش از پیش شناخته شده و مورد توجه قرار گرفته است. پیوندهای هالوژنی در ساخت و فرمولاسیون داروها، به منظور افزایش اثربخشی داروها و بخش‌های دیگر از جمله طراحی ساختارهای لایه‌ای، کریستال‌های مایع و ژل‌ها اهمیت اساسی دارد.
به گفته‌ی دکتر علی صادقی، همانگونه که از کنار هم قرار گرفتن منظم اتم‌ها بلورهای جامد مانند نمک طعام ساخته می‌شوند، مولکول‌ها هم می‌توانند در شبکه‌های مرتبی قرار گیرند و کریستال‌های مولکولی بسازند. یک مثال آشنا تشکیل یخ به دلیل پیوند هیدروژنی بین مولکول‌های آب است.
پیوند هالوژنی همانگونه که از نام آن پیداست، بین مولکول‌هایی که دارای اتم هالوژن هستند، به وجود می‌آید. این پیوند باعث پایداری ساختار پروتئین‌ها و اتصال بین آن‌ها می‌گردد.
صادقی با اشاره به اینکه در مورد فلوئور، پیوند هالوژنی بسیار ضعیف بوده و به ندرت اتفاق می‌افتد، افزود: «بررسی ماهیت این پیوند چندان ساده نیست. در این پژوهش با ایجاد یک تک لایه‌ی سطحی از مولکول‌های آروماتیک، که در آن‌ها همه‌ی هیدروژن‌ها با فلوئور جایگزین شده‌اند، امکان ایجاد پیوند هالوژنی بین فلوئورها فراهم شد. لذا نوع جدیدی از بلور دو بعدی مولکولی حاصل از پیوند هالوژنی بین فلوئورها معرفی شده است.»
وی در ادامه افزود: «در این کار تجربی-نظری ابتدا ساختار هندسی لایه‌ی مولکولی توسط میکروسکوپ نیروی اتمی با قدرت تفکیک بسیار بالا شناسایی شده و سپس به کمک محاسبات دقیق مبتنی بر مکانیک کوانتمی، ماهیت پیوند بین مولکولی مورد مطالعه قرار گرفته است. اغلب پیوندهای هالوژنی که تا کنون شناخته شده‌اند، به دلیل وجود یک ناحیه‌ی بسیار کوچک با پتانسیل الکتریکی مثب حول اتم هالوژن است. اما در مورد فلوئور چنین ناحیه‌ای وجود ندارد، لذا نوع خاصی از پیوند هالوژنی به شمار می‌رود. بر اساس این مطالعات نیروی وان در والس در تشکیل این پیوند اهمیت کلیدی دارد. از طرفی توزیع نامتقارن پتانسیل الکتریکی پیرامون فلوئورها باعث می‌شود که پیوند نهایی بسیار جهت‌دار باشد.»
این تحقیقات از تلاش‌های دکتر علی صادقی- عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی- و همکارانش حاصل شده که نتایج آن در مجله‌ی ACS NANO (جلد 9، شماره 3، سال 2015، صفحات 2574 تا 2583) منتشر شده است.
منبع : http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/nn505876n - nano.ir
برای نوشتن دیدگاه وارد حساب کاربری خود شوید.