نحوه ساخت محلول ضدعفونی کننده سطوح خانگی


دسته‌بندی: آموزش
به‌روزرسانی: ۱۳۹۸/۱۲/۱۷
مطالعه: حدود ۵ دقیقه
نحوه ساخت محلول ضدعفونی کننده سطوح خانگی

در روزهای اخیر با شدت گرفتن شیوع ویروس کرونا نیاز است تا بتوانیم با روشی موثر دست ها و محیط زندگی خود را ضدعفونی کنیم. در این مطلب نحوه ساخت محلول ضدعفونی کننده سطوح خانگی را مرور می کنیم.

پیدایش و انتشار ویروس ها و مریضی های جدید و ناشناخته لزوم شناخت و استفاده از مواد ضدعفونی کننده مناسب را بیش از پیش نمایان می سازد.

ساخت محلول های ضدعفونی کننده

برخی از ویروس های لیپوفیلیک مانند ویروس تبخال، HIV، آنفولانزا در شرایط آزمایشگاهی تحت تاثیر الکل ها قرار می گیرند.

سایر ویروس هایی که کمتر تحت تاثیر قرار می گیرند اما با محلول ۶۰-۷۰% الکل کشته می شوند عباتند از ویروس هپاتیت B و احتمالا هپاتیت C.

بر اساس مطالعاتی که بر روی این ویروس ها شده است، محلول ۷۰% اتانول و ۷۰% ایزوپروپیل الکل در مقایسه با صابون آنتی میکروبیالی که حاوی ۴% کلروهگزیدین گلوکونات است، اثرگذاری بیشتری داشته اند.

دقت کنید به جای استفاده از اتانول (Ethanol C2H5OH) و یا ایزوپروپیل الکل (Isopropyl Alcohol C3H8O) تحت هیچ شرایطی از متانول (Methanol CH3OH) استفاده نکنید!

اتانول ۶۰ تا ۹۵ درصد حجمی توسط منابع مختلف به عنوان یک ضدعفونی کننده مناسب برای مصارف پزشکی و از بین بردن میکروب ها معرفی شده است.

در حال حاضر الکل هایی که با عنوان طبی در داروخانه ها به فروش می رسند، اتانول هستند و می توان از آنها استفاده کرد.

ایزوپروپیل الکل نیز از دیگر الکل های تایید شده ای است که اثر گذاری آن در ضدعفونی کردن پوست به اثبات رسیده است.

نحوه ساخت محلول ضدعفونی کننده سطوح خانگی با الکل

سازمان بهداشت جهانی دو فرمولاسیون را بر پایه اتانول و ایزوپروپانول ارائه کرده است که شباهت های زیادی به یکدیگر دارند.

ترکیب درصد زیر برای تهیه یک لیتر محلول ضدعفونی کننده اتانول ارائه شده است:

اتانول ۹۶% (نسبت حجمی): ۸۳۳٫۳ میلی لیتر

هیدروژن پراکسید ۳% : ۴۱٫۷ میلی لیتر

گلیسیرین ۹۸%: ۱۴٫۵ میلی لیتر

محلول ضدعفونی الکلی فقط برای سطوح کوچک مورد استفاده قرار می گیرد زیرا قابل اشتعال است.

مصرف مداوم و مکرر الکل به عنوان ضدعفونی کننده می تواند باعث تغییر رنگ، تورم ، ایجاد ترک و سفت شدن در لاستیک و برخی پلاستیک ها شود.

نحوه ساخت محلول ضدعفونی کننده سطوح خانگی با آب ژاول

سفید کننده ها (وایتکس، آب ژاول) ضدعفونی کننده هایی قوی و موثر برای سطوح مختلف هستند.

ماده فعال موجود در سفیدکننده ها عموما هیپوکلریت سدیم است که در از بین بردن انواع باکتری، قارچ و ویروس (آنفولانزا ، کرونا و …) موثر است.

مدت زمان توصیه شده برای اثرگذاری برای این ضدعفونی کننده ۱۰-۶۰ دقیقه بیان شده است.

به دلیل ارزان بودن به صورت گسترده در مراکز درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، اما معایبی نیز دارد که باید به آن توجه کرد:

در تماس با مواد آلی به راحتی غیر فعال می شود

غشاهای مخاطی، پوست و مجاری هوایی را تحریک می کند

در اثر تابش نور خورشید و حرارت دیدن تجزیه می شود

با مواد شیمیایی دیگر به راحتی واکنش می دهد

با توجه به موراد گفته شده استفاده از این ماده باید بسیار با احتیاط و در محیط دارای تهویه مناسب صورت گیرد. (در محیط بسته استفاده نشود)

طرز تهیه محلول رقیق

ابتدا موارد زیر را حتما رعایت کنید، زیرا در حین کار کردن با مواد شیمیایی ، احتیاط مهمترین شرط است:

ماسک، دستکش لاستیکی و پیش بند ضد آب بپوشید و در صورت موجود بودن عینک نیز بزنید.

کار را در محیطی با تهویه مناسب انجام دهید.

از آب سرد استفاده کنید زیرا آب گرم هیپوکلریت سدیم را غیرفعال می کند.

قبل از شروع به کار حتما برچسپ روی وایتکس (سفید کننده) را به دقت مطاله کنید.

ابتدا غلظت هیپوکلریت سدیم موجود بر روی لیبل را بخوانید. معمولا این غلظت ۵% است.

غلظت توصیه شده برای محلول ضدعفونی کننده سطوح ۰٫۰۵ درصد است، در نتیجه باید محلول غلیظتر را با آب رقیق کنیم.

برای رساندن غلظت ۵ درصد به ۰٫۰۵ درصد ابتدا یک پیمانه از وایتکس را برداشته و درون یک ظرف می ریزیم، سپس ۹۹ پیمانه آب سرد به آن اضافه می کنیم، بدین ترتیب به محلولی با غلظت ۰٫۰۵ خواهیم رسید.

اگر غلظت برابر با ۵ درصد نبود چکار کنیم :

ابتدا غلظت سدیم هیپوکلریت را بر روی محصول می خوانیم : به عنوان مثال ۱۰ درصد

این عدد (۱۰ درصد) را بر ۰٫۰۵ تقسیم می کنیم (در اینجا می شود ۲۰۰)

عدد بدست آمده از تقسیم ، نسبت آب و وایتکس را تعیین می کند. از عدد بدست آمده یکی کم می کنیم (۱۹۹).

این عدد یعنی به ازای هر ۱ پیمانه از سفیدکننده باید ۱۹۹ پیمانه آب اضافه کنیم.

نکات ایمنی در تهیه محلول ضدعفونی کننده

سفید کننده می تواند فلزات را خراب کند و به سطوح رنگ شده آسیب برساند.

در هنگام کار از لمس کردن چشم ها خودداری کنید و در صورت ورود و تماس، چشم ها را به مدت ۱۵ دقیقه با آب جاری بشویید.

سفید کننده ها را هرگز همراه با مواد شوینده دیگر استفاده نکنید، زیرا می تواند باعث کاهش کارایی و ایجاد واکنش های خطرناک شود.

به عنوان مثال برخی مواد شوینده در ساختار خود دارای ترکیبات اسیدی هستند که در صورت واکنش با سفیدکننده گازی سمی و خطرناک تولید می کند.

آب ژاول هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می گیرد، از خود گاز سمی ساطع می کند. بنابراین باید آن را دور از نور خورشید نگه داشت.

سدیم هیپوکلریت با گذشت زمان تجزیه شده و اثرگذاری خود را از دست می دهد، پس از محصولات تازه تولید شده استفاده کنید.

اگر از سفید کننده رقیق شده استفاده می کنید، آن را به صورت روزانه تهیه کنید و پس از گذشت ۲۴ ساعت آن را دور بریزید.

سطوح را از مواد آلی پاک کنید.

محلول ضدعفونی ای را که ساخته اید در مکانی خنک، تاریک و دور از دسترس کودکان قرار دهید.

منابع

موسسه مبتکران شیمی

Tentative final monograph for healthcare antiseptic drug products; proposed rule. Federal Register, 1994, 59:31441-31452.
https://www.who.int/patientsafety/information_centre/Last_April_versionHH_Guidelines%5B3%5D.pdf
Use of disinfectants: alcohol and bleach. (1970, January 1). Retrieved March 2, 2020, from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK214356/

برای نوشتن دیدگاه وارد حساب کاربری خود شوید.

در حال بارگذاری دیدگاه‌ها ...
adipiscing elementum commodo leo commodo tempus id luctus